Το έχετε διαβάσει σε περιοδικά, σε βιβλία και στο διαδίκτυο. Το έχετε ακούσει από ειδικούς οργάνωσης και άλλους: Εάν θέλετε να ολοκληρώσετε κάτι, τότε χρειάζεται να φτιάχνετε λίστες to do. Αλλά τι σημαίνει να φτιάχνω λίστα to do και πώς τη χρησιμοποιώ;

Η ιδέα πίσω από τη λίστα to do είναι ότι σας παρέχει ένα μέρος να καταγράψετε σημειώσεις, ώστε να μην ανησυχείτε ότι θα ξεχάσετε όσα οφείλετε να κάνετε. Είστε απασχολημένοι; έχετε πολλά στο μυαλό σας; έχετε ΔΕΠΥ, που από μόνη της ως διαταραχή πολλές φορές κάνει τις σκέψεις σας άνω κάτω; Μπορεί να είναι δύσκολο να συγκρατήσετε όλες τις πληροφορίες σχετικά με το τι χρειάζεται να κάνετε σε καθημερινή βάση ξανά και ξανά με το πέρασμα του χρόνου. Είτε θέλετε να αισθάνεστε πιο οργανωμένοι τα πρωινά, καθώς προετοιμάζεστε για τη δουλειά και να αφήσετε τα παιδιά σας στο σχολείο είτε έχετε τόσες πολλές οικιακές εργασίες που δεν ξέρετε από πού να ξεκινήσετε. Οι λίστες μπορούν να γίνουν ένα σημαντικό εργαλείο για τη ζωή σας.

Πώς είναι οι λίστες;

Οι λίστες μπορεί να είναι για βραχυπρόθεσμο (μία μέρα) ή μακροπρόθεσμο (ένα έτος) σχεδιασμό. Μπορεί να χρειαστείτε και τα δύο, αλλά είναι καλύτερο να τις έχετε ξεχωριστά. Εάν ένας στόχος για παράδειγμα είναι να μάθετε μια νέα γλώσσα, δεν μπορείτε να περιμένετε να τον ολοκληρώσετε σε μία μέρα. Από την άλλη πλευρά, αν τον καταγράφετε ξανά και ξανά κάθε μέρα, μπορεί να σταματήσετε να δίνετε σημασία στο στόχο αυτόν και να μην τον ολοκληρώσετε ποτέ, ή μπορεί να αισθανθείτε απογοήτευση αφού φαίνεται ότι δεν τον ολοκληρώνετε.

Όταν σκέφτεστε τι να συμπεριλάβετε στη λίστα σας, βεβαιωθείτε ότι εστιάζετε σε συγκεκριμένες ενέργειες που μπορείτε να κάνετε παρά σε γενικές ιδέες. Για παράδειγμα, «περπάτημα μέχρι την βιβλιοθήκη και επιστροφή» ή «25 κάμψεις και 25 έλξεις» είναι πιο πιθανό να γίνει, επειδή το μόνο που αρκεί να κάνετε είναι να το δείτε στη λίστα σας, και ξέρετε τι να κάνετε. Εάν από την άλλη κάνετε πολλά είδη γυμναστικής, ή και καθόλου, και το μόνο που έχετε σημειώσει είναι «γυμναστική», το μυαλό μπορεί να δει την λέξη «γυμναστική» στη λίστα και να την προσπεράσει.

Εάν έχετε να κάνετε πολλά πράγματα, σπάστε τα σε ξεχωριστά βήματα. Για παράδειγμα, το «καθάρισε την κουζίνα» είναι τόσο γενικό που μπορεί να το αγνοήσετε, και όχι επειδή δε σας αρέσει η καθαριότητα. Αντίθετα, σπάστε το σε διακριτά βήματα, ως εξής:

• Άδειασμα νεροχύτη
• Καθάρισμα πάγκου
• Πέταγμα ληγμένων φαγητών
• Σφουγγάρισμα

Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να διαγράφετε αντικείμενα από την λίστα, καθώς προχωράτε και είναι έτσι πιο πιθανό να ολοκληρώσετε την εργασία σας.

Οι χειρόγραφες λίστες είναι οι πιο συνηθισμένες, αλλά για μερικούς ανθρώπους, ένα σχέδιο ή μία άλλη οπτική αναπαράσταση της λίστας είναι πιο επιθυμητή. Για την ακρίβεια βάση πορίσματος μιας έρευνας ανακαλύφθηκε ότι όταν προσπαθούμε να θυμηθούμε κάτι, η ζωγραφική και όχι η γραφή μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Δε χρειάζεται να είστε ένας έμπειρος ζωγράφος, κανείς δε θα δει το σχέδιο πέρα από εσάς. Ζωγραφίστε ή σκιτσάρετε μια γρήγορη αναπαράσταση, κάτι σχετικό με το αντικείμενο που θέλετε να κάνετε (μία σκούπα για παράδειγμα αν θέλετε να σκουπίσετε, ένα τηλέφωνο εάν θέλετε να κλείσετε ένα ραντεβού) και μπορείτε δίπλα να γράψετε μια γρήγορη σημείωση, για διευκρίνηση. Μπορείτε να γράψετε «κουζίνα» δίπλα από τη σκούπα ή «οδοντίατρος» δίπλα από το τηλέφωνο. Απλώς σιγουρευτείτε, ότι τα σκίτσα σας είναι αρκετά ξεκάθαρα, ώστε να θυμηθείτε τι σημαίνουν και να μην αφήσετε τη δημιουργία της λίστας καθαυτής να σας εμποδίσει από το να ολοκληρώσετε τα αντικείμενα που περιλαμβάνει!

Μπορεί επίσης να είναι καλή ιδέα να κρατάτε μία μεγαλύτερη λίστα, η οποία θα περιλαμβάνει κάθε εργασία που σας έρχεται στο μυαλό, όποτε την σκέφτεστε. Έπειτα, κάθε μέρα ή κάθε μερικές μέρες, μπορείτε να μεταφέρετε τα αντικείμενα από εκείνη τη μεγαλύτερη πρόχειρη λίστα σε μια πιο οργανωμένη.

Πώς μπορώ να χρησιμοποιήσω μια λίστα;

Εάν όλες οι σκέψεις για όλες τις εργασίες που χρειάζεται ή οφείλετε να ολοκληρώσετε σας κρατούν ξύπνιο τη νύχτα, μπορείτε να αφιερώσετε 5 με 10 λεπτά πριν κοιμηθείτε γράφοντας τη λίστα σας για την επόμενη μέρα. Θα κοιμηθείτε πιο εύκολα, εάν γράψετε μία λίστα με τους μακροπρόθεσμους στόχους σας, εάν αυτό σας προκαλεί προβληματισμό. Μερικοί προτιμούν να ξεκινούν τη μέρα τους με το να φτιάχνουν τη λίστα τους. Μπορείτε να επιλέξετε τι σας ταιριάζει καλύτερα.

Εάν η λίστα σας αποτελείται από λίγα μικρά πράγματα τότε θα την ολοκληρώσετε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Ωστόσο, αν υπάρχουν στη λίστα σας για παράδειγμα 12 πράγματα που πρέπει να γίνουν, το να αφιερώσετε λίγο χρόνο στο να θέσετε προτεραιότητες θα ξεκαθαρίσει κάπως τα πράγματα και θα σας βοηθήσει να τα ολοκληρώσετε. Επιλέξτε τα τρία πιο σημαντικά πράγματα στη λίστα και σημειώστε τα με αριθμούς (1,2,3), ώστε να ξεχωρίζουν και να αυξήσετε τις πιθανότητες να τα κάνετε. Μερικοί ειδικοί προτείνουν μια (1-3-5) προσέγγιση για τις μεγάλες λίστες. Εκεί σημειώνετε ποια αντικείμενα στη λίστα σας είναι μεγάλα, ποια μεσαία και ποια μικρά ως προς τις ανάγκες τους σε χρόνο, ενέργεια και πόρους που χρειάζονται, για να ολοκληρωθούν. Ολοκληρώνοντας ένα μεγάλο αντικείμενο, τρία μέτρια, και πέντε μικρά αντικείμενα κάθε μέρα θα σας βοηθήσει να τελειώσετε τη λίστα σας.

Μη ξεχνάτε, ότι όσα αντικείμενα έχουν προθεσμία, όπως λογαριασμοί που πρέπει να πληρωθούν πρέπει να ολοκληρώνονται, όταν βρίσκονται στη λίστα. Μπορεί να δυσκολεύεστε μερικές φορές να ολοκληρώσετε τέτοιες υποχρεώσεις όπως και άλλες οι οποίες αποτελούν πραγματικές προτεραιότητες. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να χρειαστείτε στρατηγικές για να μείνετε συντονισμένοι στον στόχο. Εάν η θεραπεία σας περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή βεβαιωθείτε ότι καταναλώνετε μια δόση η οποία κρατά καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας. Εάν όχι, τότε επικοινωνήστε με το γιατρό σας για το τι μπορεί να γίνει.

Τι συμβαίνει στα to do της λίστας που δεν διαγράφονται; Οι περισσότεροι άνθρωποι καταλήγουν με κάποια to do τα οποία γράφουν ξανά και ξανά ώσπου αναρωτιούνται γιατί δεν τα ολοκληρώνουν. Εάν αυτό συμβαίνει σε εσάς, πάρτε λίγο χρόνο και αναρωτηθείτε ποιο μπορεί να είναι το πρόβλημα. Είναι η συγκεκριμένη εργασία υπερβολικά μεγάλη; Εάν ναι, σπάστε τη σε μικρότερα βήματα. Είναι κάτι που απεχθάνεστε; Υποσχεθείτε στον εαυτό σας μία επιβράβευση για την ολοκλήρωση της. Επίσης μερικές σημειώσεις χάνουν τη σημασία τους με το πέρασμα του χρόνου ή απλά δεν έχουν θέση στη λίστα σας (π.χ. Ο σύντροφος σας κάλεσε τον κτηνίατρο; Διαγράψτε το από τη λίστα σας!).

Πού πρέπει να βάζω τη λίστα μου;

Το κλειδί για μια επιτυχημένη λίστα είναι να την έχετε κάπου όπου θα τη βλέπετε και θα τη χρησιμοποιείτε. Εάν είναι κάπου τοποθετημένη, όπως σε κάποιο κομοδίνο, πιθανόν να ξεχάσετε να γράψετε νέα πράγματα και σίγουρα δε θα τη συμβουλεύεστε συχνά.

Σε πολλούς αρέσει να γράφουν (ή να ζωγραφίζουν) τις λίστες τους χειρόγραφα σε ένα κομμάτι χαρτί και να διαγράφουν κάθε αντικείμενο, καθώς το ολοκληρώνουν ως ένα αίσθημα ικανοποίησης. Σε άλλους, όμως, αρέσει η οργάνωση και η ευκολία του smartphone τους όπου μπορούν να χρησιμοποιήσουν μια εφαρμογή. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είτε μια εφαρμογή συγκεκριμένα για δημιουργία λίστας ή μία που να είναι γενικότερα για σημειώσεις. Το να έχετε την λίστα στο κινητό σας σημαίνει ότι κατά πάσα πιθανότητα θα έχετε τη λίστα μαζί σας όλη μέρα προσβάσιμη σε περίπτωση που σκεφτείτε να συμπεριλάβετε κι άλλα αντικείμενα σε αυτή.

Πειραματιστείτε για να δείτε τι σας ταιριάζει καλύτερα, και ίσως αυτό να είναι το πρώτο πράγμα που θα σβήσετε από τη λίστα σας!

Πηγή

Μετάφραση/Απόδοση: Ομάδα Εθελοντών – Φοιτητών ADHD Hellas