Είναι δύσκολο για το παιδί σας ή τον έφηβο με ΔΕΠ-Υ να δει τα πράγματα σφαιρικά – ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζει, πώς να ζήσει και να εξελιχθεί μαζί με αυτές; Παρακάτω παρουσιάζονται μερικές προτάσεις για το πώς οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν.

Ήταν νωρίς το πρωί ενός Σαββάτου το Δεκέμβρη του 1991. Σύρθηκα από το κρεβάτι γνωρίζοντας ότι έπρεπε να αντιμετωπίσω το κρύο και να πάω στην προπόνηση μπάσκετ. Ήμουν κουρασμένος και αργοπορημένος, οπότε – αντί να περιμένω να ζεσταθεί το αυτοκίνητο και να ξεθολώσουν τα τζάμια – καθάρισα ένα μέρος μπροστά στο παρμπρίζ – ικανοποιητικά μεγάλο για να μπορώ να βλέπω το δρόμο. Ζούσαμε στη μέση του πουθενά και ήμουν πεπεισμένος ότι δε θα έβρισκα κίνηση στα τέσσερα μίλια των πίσω δρόμων που θα με οδηγούσαν στην πόλη. Μέχρι να φτάσω στην κεντρική οδό, ο πάγος στα τζάμια θα είχε λιώσει.

Περίπου μισό μίλι από το σπίτι μου, υπήρχε μια διασταύρωση τεσσάρων δρόμων με ένδειξη “STOP”. Δεν μπορούσα να θυμηθώ σε καμία περίπτωση, αν είδα κάποιο αυτοκίνητο να κινείται στον στενό χωματόδρομο. Η γη ήταν επίπεδη και μπορούσε κανείς να δει σε οποιαδήποτε κατεύθυνση μίλια μακριά. Συνήθως -όταν πλησίαζα στη διασταύρωση – κοίταζα και στις δύο κατευθύνσεις και έφευγα κατευθείαν, καθώς το να σταματήσω σήμαινε χάσιμο χρόνου για έναν πολυάσχολο τύπο σαν και εμένα. Λοιπόν, μαντέψτε! Εκείνη τη μέρα, που τα τζάμια του αμαξιού μου ήταν καλυμμένα με πάγο, έπεσα πάνω στο Toyota ενός καημένου ανθρώπου. Κανείς δεν χτύπησε σοβαρά, αλλά τα γόνατά μου έχουν ακόμη σημάδια από όταν τα χτύπησα στο ταμπλό του αυτοκινήτου. Από θετικής άποψης, είμαι πολύ πιο προσεκτικός οδηγός πια!

Καμιά φορά, όταν σκέφτομαι για το «ΔΕΠΥ – μυαλό» μου, θυμάμαι αυτό το ατύχημα που είχα με το αυτοκίνητο πολλά χρόνια πριν. Το να έχει κάποιος Διάσπαση- Ελλειμματική Προσοχή και Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) είναι πολλά περισσότερα από την οδήγηση με θολωμένο παρμπρίζ από τον πάγο ή την σκόνη. Λαμβάνεις σήματα για το τι συμβαίνει γύρω σου, αλλά η εικόνα δεν είναι ποτέ καθαρή. Υπάρχουν πολλά τυφλά σημεία, και τότε οι αποφάσεις που παίρνονται βασίζονται σε ασαφείς ή μεμονωμένες πληροφορίες, που κάποιες φορές οδηγούν σε ατυχήματα, μικρής ή μεγάλης σημασίας. Μαθαίνοντας να ζεις και να πορεύεσαι με τη ΔΕΠ-Υ χρειάζεται να κάνεις πολλά για να μάθεις πώς να καθαρίζεις αυτά τα τζάμια.

Έχοντας αυτό κατά νου, υπάρχουν τρεις προτάσεις στο πώς να βοηθήσετε τους μαθητές και τα παιδιά σας να αποφεύγουν να εμπλακούν σε τέτοιου είδους ατυχήματα :

Να υπενθυμίζετε στα παιδιά σας ότι ο κατάλληλος χρόνος για να προετοιμαστούν για την ημέρα τους – κάθε μέρα – είναι το προηγούμενο βράδυ. Φαίνεται σαν κάτι προφανές, σαν κάτι απλό, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντική η συγκεκριμένη ρουτίνα για να την εφαρμόσει και να την εμπεδώσει το παιδί σας. Τα άτομα με ΔΕΠ-Υ συχνά είναι αργοπορημένα γιατί τα πράγματα έχουν την τάση να εξαφανίζονται τις πιο ακατάλληλες στιγμές, και ποτέ δε θυμόμαστε να προετοιμάσουμε κάτι εκ των προτέρων.

Προκειμένου να προετοιμάσετε τα πάντα από πριν, δημιουργήστε μια λίστα:

• Σακίδιο
• Εργασίες και Βιβλία
• Τετράδια και κασετίνα
• Αθλητικά Ρούχα

Ακούγεται κουραστικό; Σίγουρα, αλλά δοκιμάστε να το κάνετε με το παιδί σας για 30 ημέρες. Πιστεύω ότι θα παρατηρήσετε μεγάλη διαφορά στον τρόπο που ξεκινάει η ημέρα, τόσο για το παιδί σας όσο και για εσάς τους ίδιους. Οι εκπαιδευτικοί θα έπρεπε επίσης, να δίνουν μια λίστα για το σπίτι στους μαθητές που αποσπώνται ή δυσκολεύονται να οργανωθούν – μια λίστα για τις εργασίες, ή για εκδηλώσεις που απαιτείται να παρευρεθούν και οτιδήποτε άλλο θα βοηθούσε αυτούς τους μαθητές να ανταπεξέλθουν καλύτερα στις σχολικές υποχρεώσεις τους.

Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας λαμβάνει ένα θρεπτικό πρωινό. (Με την εφαρμογή της προηγούμενης στρατηγικής, αυτό θα σας φανεί παιχνιδάκι.) Η επίδραση της διατροφής στη ΔΕΠ-Υ είναι σαφώς τεκμηριωμένη, και δε θέλετε το παιδί σας να τρώει μόνο ένα γλύκισμα. Η κακή διατροφή απλώς δυσκολεύει ένα άτομο με ΔΕΠ-Υ να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Τώρα που το παιδί ετοιμάζεται από το προηγούμενο βράδυ, μπορείτε να εκμεταλλευτείτε τον χρόνο που πριν αξιοποιούσατε για να τριγυρίζετε μέσα στο σπίτι αναζητώντας το χαμένο παπούτσι, και να προετοιμάσετε ένα θρεπτικό πρωινό πλούσιο σε πρωτεΐνες και καλούς υδατάνθρακες. Αν το πρωινό είναι ένα γλύκισμα, τουλάχιστον να αντικατασταθεί από ένα υγιεινό σνακ.

Βεβαιωθείτε για την συχνότητα που τσεκάρετε μαζί τους το πως νιώθουν. Αυτό μπορεί να συμβαίνει δύο φορές την εβδομάδα ή μηνιαία, εξαρτάται από το πόσο καλά το παιδί ή ο μαθητής διαχειρίζεται το σχολείο και τη ζωή του. Το να ζει κανείς με ένα παιδί ή ένα μαθητή με ΔΕΠ-Υ συχνά αποτελεί πρόκληση. Όντας πολύ νέοι για να δουν τα πράγματα σφαιρικά και να συνειδητοποιήσουν ότι έχει μεγαλύτερη σημασία η ζωή από ό,τι το σχολείο, οι μαθητές με ΔΕΠ-Υ χρειάζεται να εκτονώνονται και να ενθαρρύνονται. Ως ενήλικας, δηλώστε τη διαθεσιμότητά σας! Μην φοβάστε να ξεκινήσετε μια δυνητικά άβολη συζήτηση και μην τα παρατήσετε σε στιγμές που φαίνεται να μην ανταποκρίνονται.

Μάλιστα, εάν το παιδί δε θέλει να μιλήσει, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε!

Μοιραστείτε τις δικές σας εμπειρίες – ευχάριστες ή και δυσάρεστες. Δώστε κουράγιο. Να είστε χαλαροί. Μπορεί να φαίνονται σαν να μην ακούν, αλλά σας διαβεβαιώ, ακούν κάθε λέξη σας. Αυτά τα λόγια αν είναι ευγενικά και εποικοδομητικά, τότε θα κάνουν τη διαφορά.

Μετάφραση: Νιοβη Μιχαλοπουλου, PsyD Κλινική Ψυχολογος