Πολλά παιδιά και ενήλικες με ΔΕΠΥ παρουσιάζουν διαταραχές ύπνου. Σχεδόν τρία στα τέσσερα παιδιά και έφηβοι, αλλά και τέσσερις στους πέντε ενήλικες με ΔΕΠΥ εμφανίζουν διαταραχές ύπνου. Η έλλειψη επαρκούς ύπνου ή/και η υπνηλία εν ώρα δουλειάς/σχολείου έχει σημαντικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό όπως σωματικές ασθένειες, προβλήματα συμπεριφοράς και αλλαγές στη διάθεση. Ενώ οι ενήλικες, όταν εμφανίζουν διαταραχές ύπνου ενδέχεται απλώς να φαίνονται κουρασμένοι, η κούραση της αϋπνίας στα παιδιά μοιάζει συχνά με συμπτώματα της ΔΕΠΥ: υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα – ακόμα και με επιθετική ή ανεξέλεγκτη συμπεριφορά.

Ποιες είναι οι αιτίες των διαταραχών ύπνου

Διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού. Οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι οι διαταραχές ύπνου είναι συχνές στους ανθρώπους που έχουν ΔΕΠΥ. Πιστεύουν, ότι ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι, διότι η ΔΕΠΥ μπορεί να διαταράξει τον κύκλο του ύπνου ή αλλιώς τον κιρκαδικό ρυθμό. Αν ο κιρκαδικός σας ρυθμός δεν λειτουργεί καλά, μπορεί να δυσκολεύεστε να αποκοιμηθείτε σε μια φυσιολογική ώρα ύπνου ή ο ύπνος σας μπορεί να μην είναι συνεχής, και να ξυπνάτε συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας. Έτσι, όταν χτυπάει το ξυπνητήρι δυσκολεύεστε να ξυπνήσετε ή καταλήγετε να νυστάζετε όλη μέρα και να μη μπορείτε να σκεφτείτε καθαρά στη δουλειά ή στο σχολείο. Γενικά, τα άτομα με ΔΕΠΥ νιώθουν περισσότερο ενεργά το βράδυ απ’ ότι το πρωί, σε αντίθεση με τα άτομα χωρίς ΔΕΠΥ, όπου είναι περισσότερα ενεργά κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Τα μικρότερα παιδιά με ΔΕΠΥ, μπορεί να δυσκολεύονται να κατεβάσουν ρυθμούς και να χαλαρώσουν στο τέλος της μέρας. Ίσως να σκέφτονται την ημέρα τους και να θέλουν να μας πουν για αυτήν με όλες τις λεπτομέρειες ή να χάνονται τόσο πολύ σε ένα βιβλίο ή σε ένα παζλ που να μην θέλουν να σταματήσουν για να πλύνουν τα δόντια τους ή να φορέσουν τις πιτζάμες τους. Παρόλο που αυτές οι συμπεριφορές δεν είναι προβληματικές από μόνες τους, όταν συμβαίνουν κάθε βράδυ μπορούν να δημιουργήσουν εκνευρισμό και στο παιδί και στους γονείς του και έτσι να διαταραχθούν ακόμα παραπάνω οι συνήθειες του ύπνου.

Καφεΐνη και φαρμακευτική αγωγή για τη ΔΕΠΥ. Η καφεΐνη στα ανθρακούχα ποτά, στον καφέ, και στη σοκολάτα, όπως και στους διεγέρτες μπορεί να εμποδίσει, έναν ήρεμο, φυσιολογικό νυχτερινό ύπνο. Ωστόσο, ακόμα και οι μη διεγέρτες για τη ΔΕΠΥ μπορούν να επηρεάσουν τον ύπνο, καθώς φέρνουν υπνηλία μετά τη λήψη τους – μπορεί να χρειαστούν έναν υπνάκο κατά τη διάρκεια της μέρας.

Αλκοόλ. Το αλκοόλ μπορεί μας αποκοιμίζει γρήγορα αλλά να μας δημιουργεί πρόβληματα στο να παραμείνουμε κοιμισμένοι.

Άλλες παθήσεις. Πολλές παθήσεις που συνυπάρχουν συνήθως με τη ΔΕΠΥ, όπως το άγχος ή η κατάθλιψη, μπορεί να έχουν, επίσης, σημαντικές επιπτώσεις στον ύπνο.

Οθόνες και ηλεκτρονικά παιχνίδια. Για όλους, ο υπερβολικός χρόνος στο κινητό, στα βιντεοπαιχνίδια, ή στις οθόνες ή την τηλεόραση το βράδυ μπορεί να διαταράξει την ικανότητα μας να αποκοιμηθούμε ή να παραμείνουμε κοιμισμένοι.

Συνήθεις διαταραχές ύπνου. Αρκετές άλλες διαταραχές ύπνου συνδέονται με τη ΔΕΠΥ .

Διαταραχές της αναπνοής στον ύπνο. Η αποφρακτική άπνοια ύπνου, το ροχαλητό και άλλες αναπνευστικές διαταραχές που σχετίζονται με τον ύπνο είναι συχνές στα παιδιά και στους ενήλικες που έχουν διαγνωστεί με ΔΕΠΥ, αν και οι γιατροί δεν ξέρουν ακριβώς την αιτία. Όταν στα παιδιά που έχουν ΔΕΠΥ και αναπνευστικές διαταραχές που σχετίζονται με τον ύπνο αφαιρούνται οι αμυγδαλές τους, βλέπουν συχνά μια βελτίωση και στις δύο παθήσεις.

Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών (Restless Legs Syndrome). Μια άλλη κοινή συνυπάρχουσα πάθηση είναι το Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών. Οι άνθρωποι με αυτό το σύνδρομο έχουν μια σχεδόν ανεξέλεγκτη ανάγκη να κινούν τα πόδια τους. Είναι ιδιαίτερα αισθητό τα βράδια και όταν είναι στο κρεβάτι. Δεν είναι τόσο συχνό στα παιδιά αλλά όσα παιδιά έχουν ΔΕΠΥ συχνά εμφανίζουν και το Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών. Οι ερευνητές δεν είναι ακόμα σίγουροι για την αιτία που το προκαλεί. Ίσως οφείλεται στο ότι τα συμπτώματα των δύο παθήσεων είναι παρόμοια και έτσι είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσεις όταν το άτομο κοιμάται.

Πηγή

Μετάφραση/Απόδοση: Ομάδα Εθελοντών – Φοιτητών ADHD Hellas