Η θεραπεία συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένης της τροποποίησης της συμπεριφοράς, αποτελεί κρίσιμο μέρος της θεραπείας της ΔΕΠΥ για τα παιδιά και τους εφήβους. Αξιόπιστα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η συμπεριφοριστική θεραπεία μπορεί να είναι αποτελεσματική για πολλά παιδιά. Η σοβαρότητα και ο τύπος της ΔΕΠΥ μπορούν να παίξουν ρόλο στις αποφάσεις σχετικά με τη θεραπεία, η οποία πρέπει να προσαρμόζεται στις μοναδικές ανάγκες του κάθε παιδιού και της οικογένειας.

Γιατί να χρησιμοποιήσετε τη διαχείριση της συμπεριφοράς;

Οι γονείς και οι δάσκαλοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν δεξιότητες διαχείρισης συμπεριφοράς, για να υποστηρίξουν παιδιά με ΔΕΠΥ. Τα παιδιά μπορούν, επίσης, να χρησιμοποιούν αυτές τις δεξιότητες για να αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Η συμπεριφοριστική θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει μόλις το παιδί διαγνωστεί με ΔΕΠΥ. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και αν το παιδί δεν έχει διαγνωστεί ακόμα, ή αν η διάγνωση της ΔΕΠΥ δεν είναι σίγουρη. Υπάρχουν συμπεριφοριστικές παρεμβάσεις για κάθε ηλικιακή ομάδα. Ξεκινώντας νωρίς, πριν σχηματιστούν κακές συνήθειες, είναι καλύτερο απ’ ότι αργότερα.

Τι είναι η διαχείριση συμπεριφοράς;

Ένας θεραπευτής ή ένας εκπαιδευτικός που έχει εκπαιδευτεί στη διαχείριση συμπεριφοράς μπορεί να διδάξει στους γονείς, στους δασκάλους και στα παιδιά συγκεκριμένες τεχνικές και δεξιότητες που θα βοηθήσουν στη βελτίωση της συμπεριφοράς του παιδιού. Αυτό αποκαλείται συχνά ψυχοεκπαίδευση γονέων (“parent training”). Στη συνέχεια, οι γονείς και οι δάσκαλοι μπορούν να στοχεύσουν στους τομείς στους οποίους εμφανίζονται προβλήματα με τροποποίηση συμπεριφοράς, για να βελτιώσουν τη λειτουργικότητα του παιδιού. Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις δεξιότητες που μαθαίνουν όταν μιλάνε ή όταν παίζουν με τους φίλους τους. Οι γονείς, οι δάσκαλοι και το παιδί μπορούν να δουλέψουν μαζί για να πετύχουν τα καλύτερα αποτελέσματα.  

Προγράμματα ψυχοεκπαίδευσης γονέων που είναι αποτελεσματικά:

• βοηθούν τους γονείς να αναπτύξουν μια θετική σχέση με το παιδί τους
• διδάσκουν στους γονείς πως αναπτύσσονται τα παιδιά
• βοηθούν τους γονείς να διαχειριστούν τις αρνητικές συμπεριφορές και να ενισχύσουν τις θετικές συμπεριφορές

Άλλες ψυχοθεραπευτικές θεραπείες δεν έχουν αποδειχθεί ότι λειτουργούν για παιδιά με ΔΕΠΥ. Η παραδοσιακή ατομική θεραπεία, κατά την οποία το παιδί περνάει χρόνο με έναν θεραπευτή συζητώντας για προβλήματα ή παίζοντας με παιχνίδια, δεν είναι το ίδιο με τη θεραπεία συμπεριφοράς. Τέτοιες θεραπείες «συζήτησης» ή «παιχνιδιού» δεν έχουν αποδειχθεί να λειτουργούν για παιδιά με ΔΕΠΥ.

Η διαχείριση συμπεριφοράς ως θεραπεία πρώτης γραμμής για παιδιά προσχολικής ηλικίας

Για παιδιά προσχολικής ηλικίας με ΔΕΠΥ, συνίσταται η ψυχοεκπαίδευση γονέων στη διαχείριση συμπεριφοράς πριν την εξέταση λήψης φαρμάκων. Για παιδιά ηλικίας από έξι ετών και πάνω, συνίσταται η διαχείριση συμπεριφοράς να συνδυαστεί με φαρμακευτική αγωγή.

Πέντε πρακτικές για ενσωμάτωση στη διαχείριση συμπεριφοράς

1. Ξεκινήστε με στόχους που το παιδί μπορεί να πετύχει κάνοντας μικρά βήματα.
2. Να είστε συνεπείς όποια ώρα της μέρας, σε διαφορετικές τοποθεσίες και με διαφορετικούς ανθρώπους.
3. Να υπάρχουν συνέπειες μετά από κάθε συμπεριφορά.
4. Ενσωματώστε συμπεριφοριστικές παρεμβάσεις σε βάθος του χρόνου, όχι απλώς για μερικούς μήνες.
5. Η διδασκαλία και η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων παίρνει χρόνο. Η βελτίωση του παιδιού θα είναι σταδιακή. Απολαύστε το κάθε βήμα.

Πηγή

Μετάφραση/Απόδοση: Ομάδα Εθελοντών – Φοιτητών ADHD Hellas