Διαχείριση χρόνου και ΔΕΠ-Υ: Ατζέντα
Εάν δυσκολεύεσαι να διαχειριστείς τον χρόνο σου ή να ακολουθήσεις ένα πρόγραμμα δεν είσαι ο μόνος. Πολλοί άνθρωποι με ΔΕΠ-Υ ανακαλύπτουν ότι ένα συνδυασμός από φτωχές οργανωτικές ικανότητες και προβλήματα με τη μνήμη εργασίας (την ικανότητα να κρατάς πληροφορίες στη μνήμη σου ενώ τις χρησιμοποιείς) οδηγούν σε χαμένο χρόνο και σε μισοτελειωμένες δουλειές και πλάνα, τόσο στη δουλειά όσο και στο σπίτι.
Μία ατζέντα μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο, ένα μέρος να καταγράφεις τους βραχυπρόθεσμους και τους μακροπρόθεσμους στόχους σου. Η χρήση της σε βοηθά στο:
- να διαχειρίζεσαι τον χρόνο σου αποτελεσματικότερα
- να θυμάσαι τις υποχρεώσεις σου
- να παραμένεις οργανωμένος
- να αισθάνεσαι λιγότερο το αντίκτυπο της ΔΕΠΥ στη δουλειά και στην οικογενειακή σου ζωή
Διάλεξε τη σωστή ατζέντα
Όλες οι ατζέντες, φυσικά, περιλαμβάνουν και ένα ημερολόγιο. Έχουν επίσης χώρο και για λίστες, καθώς και ενότητα για τηλεφωνικούς αριθμούς, email και άλλες πληροφορίες. Η ατζέντα μπορεί να είναι είτε χάρτινη είτε ηλεκτρονική:
- φυσική μορφή
- εφαρμογές για το tablet ή το smartphone
- προγράμματα για το laptop ή τον υπολογιστή
Κάθε μια από τις επιλογές αυτές έχει τα πλεονεκτήματα της και θα χρειαστεί να βρεις τι ταιριάζει στις ανάγκες σου. Εάν είσαι κάποιος που του αρέσει να έχει ευελιξία και να μπορεί να κρατά σημειώσεις όποτε θέλει, μια ατζέντα σε φυσική μορφή είναι ίσως η καλύτερη επιλογή. Μπορείς να δεις τις διαθέσιμες επιλογές στο κοντινό βιβλιοχαρτοπωλείο ή και το διαδίκτυο. Εάν έχεις πολλά ραντεβού κάθε μισή ή μία ώρα, επίλεξε μία ατζέντα που διαθέτει μια σελίδα ανά ημέρα. Εάν θέλεις μία ατζέντα περισσότερο για λίστες με λίγα ραντεβού ενδιάμεσα, μπορείς να επιλέξεις μία ατζέντα που να διαθέτει μία εβδομάδα ανά σελίδα.
Εάν δε θέλεις να ανησυχείς μήπως χάσεις κάτι, μία ατζέντα στο κινητό ίσως είναι η καλύτερη επιλογή. Μία εφαρμογή μπορεί να σου θυμίσει τι μπορεί να έχεις προγραμματίσει μέσω κάποιας ειδοποίησης τύπου pop up, μέσω email ή με ηχητική υπενθύμιση. Η εφαρμογή αυτή μπορεί επίσης να συγχρονιστεί με το ημερολόγιο στον υπολογιστή σου στη δουλειά και στο σπίτι ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες να ξεχάσεις κάτι.
Χρήση της ατζέντας
Εάν είχες μια ατζέντα στο παρελθόν και θεωρείς ότι δε σε βοήθησε, μη διστάσεις να τη ξαναδοκιμάσεις. Θυμήσου ότι κάθε τι νέο θέλει τον χρόνο του. Είναι πιθανόν να θέλεις να χωρίσεις τη διαδικασία της χρήσης ατζέντας σε μερικά εύκολα βήματα, όπως τα ακόλουθα. Μπορείς να κάνεις χρήση της ατζέντας λίγες φορές την εβδομάδα, ώσπου η χρήση της να σου γίνει συνήθεια (ορισμένα βήματα ισχύουν μόνο για τις φυσικές ατζέντες) Μπορείς επίσης, να ζητήσεις από τον σύντροφο, κάποιο φίλο ή συνάδελφο να γίνει ο ‘’προπονητής’’ σου. Το άτομο αυτό μπορεί να σε προτρέψει να εξασκηθείς στα βήματα -ή να του αναφέρεις ότι προσπαθείς- και να σε ενθαρρύνει.
1) Βάλε τις πληροφορίες σου στην ατζέντα. Αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν στοιχεία επικοινωνίας για άτομα που θα επικοινωνείς τακτικά, καθώς και πληροφορίες για τυχόν επαγγελματίες υγείας, τα σχολεία των παιδιών σου και οποιουδήποτε άλλου μπορεί να χρειαστεί να επικοινωνήσεις με κάποιον βιαστικά.
2) Συνήθισε να έχεις μαζί σου την ατζέντα σου όπου είναι δυνατόν. Αν έχεις μια τσάντα ή ένα πορτοφόλι που έχεις συνήθως μαζί σου, αυτό μπορεί να είναι ένα καλό μέρος για να αποθηκεύσεις την ατζέντα σου. Κράτησέ τη στο γραφείο σου, όταν βρίσκεσαι στη δουλειά, και πάρ’ τη μαζί σου στις συναντήσεις για λόγους προγραμματισμού, αλλά και σε περίπτωση που πρέπει να γράψεις κάτι και δεν θέλεις να το ξεχάσεις.
3) Βρες ένα ασφαλές μέρος για να φυλάς την ατζέντα σου, όταν δεν την έχεις μαζί σου. Μόλις συνηθίσεις να τοποθετείς την ατζέντα σου σε ένα ασφαλές μέρος, θα ξέρεις ακριβώς που βρίσκεται όταν βγαίνεις έξω. Για παράδειγμα, μπορείς να την φυλάς εκεί όπου φυλάς το τηλέφωνό σου, μαζί με τα κλειδιά του αυτοκινήτου σου ή κοντά στην εξώπορτά σου.
4) Κάνε καθημερινή συνήθεια ένα ραντεβού με τον εαυτό σου προγραμματισμού. Όρισε μια προγραμματισμένη ώρα κάθε μέρα για να κάνεις τον καθημερινό σου προγραμματισμό (βάλ’το στο ημερολόγιό σου μέχρι να γίνει συνήθεια!). Ο στόχος είναι να προγραμματίσεις τις δραστηριότητες και τα ραντεβού της επόμενης ημέρας. Με αυτόν τον τρόπο θα αποκτήσεις έναν νοητικό χάρτη που θα σε βοηθήσει στην ολοκλήρωση των εργασιών της λίστας σου.
5) Ανάτρεξε τακτικά στην ατζέντα. Ξεκίνησε να ελέγχεις την ατζέντα σου τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα: μία φορά το πρωί, καθώς οραματίζεσαι την ημέρα σου, μία φορά γύρω στο μεσημέρι και μία φορά το βράδυ για να κάνεις ανασκόπηση και να σχεδιάσεις την επόμενη ημέρα.
6) Χρησιμοποίησε την ατζέντα ως ημερολόγιο για οτιδήποτε. Αυτό περιλαμβάνει ιατρικά ραντεβού, μαθήματα γυμναστικής, συναντήσεις στη δουλειά και ημερομηνίες για την πληρωμή λογαριασμών. Αν έχεις επαναλαμβανόμενα γεγονότα ή ραντεβού, όπως ένα μάθημα πιάνου κάθε Τρίτη ή φυσιοθεραπεία δύο φορές την εβδομάδα για τρεις εβδομάδες, πρόσθεσέ το στην ηλεκτρονική σου ατζέντα μία φορά και επίλεξε πόσο συχνά θα εμφανίζεται – κι αυτή θα φροντίσει να τα βάλει στις σωστές ημερομηνίες για εσένα. Αν έχεις μία φυσική ατζέντα, καταχώρισε τέτοια ραντεβού ενός ή δύο μηνών κάθε φορά.
Μπορεί επίσης να θέλεις να χρησιμοποιήσεις την ατζέντα σου ως “αποθήκη εγκεφάλου”, αν υπάρχει χώρος. Αυτό σημαίνει να σημειώνεις ιδέες ή σημαντικές σκέψεις, καθώς σου έρχονται στο μυαλό, αντί να βασίζεσαι στη μνήμη σου, για να τις διατηρήσεις. Η αποθήκη εγκεφάλου μπορεί επίσης να αποτελεί μέρος της καθημερινής σου λίστας εργασιών.
Αν θεωρείς ότι η βήμα προς βήμα προσέγγιση που περιγράφεται εδώ είναι δύσκολη να την ακολουθήσεις, σκέψου αν μπορείς να την αναλύσεις σε ακόμη μικρότερα βήματα, με βάση τις προσωπικές σου ανάγκες. Ίσως χρειαστεί να αντιμετωπίσεις τα συναισθήματα σου πρώτα (άγχους ή άρνησης π.χ.) που σχετίζονται με μια ζωή γεμάτη προκλήσεις στην οργάνωση και τον προγραμματισμό, προτού κατακτήσεις τη χρήση ενός ημερολογίου. Αν χρειαστεί, αναζήτησε επαγγελματική υποστήριξη και συμβουλέψου έναν θεραπευτή που είναι εξοικειωμένος με τη ΔΕΠΥ ενηλίκων ή έναν coach ΔΕΠΥ.
Μετάφραση/Απόδοση: Ομάδα Εθελοντών – Φοιτητών ADHD Hellas