“Αν είσαι χοντρός με ΔΕΠ-Υ, ο καθρέφτης που σου κρατάει η κοινωνία ενισχύει τις χειρότερες υποψίες για τον εαυτό σου. H αυτοαντίληψη της «τεμπελιάς» ή της «αδιαφορίας» συγκρούονται με την συναισθηματική υπερευαισθησία όταν υπόκεισαι fat-shaming (ταπείνωση λόγω του πάχους σου). Μετά, φυσικά, υπάρχει και η δυσφορία λόγω ευαισθησίας στην απόρριψη που επιφέρει διπλή δόση ντροπής και μίσος για τον εαυτό σου.”

Μια ζωή ως χοντρή γυναίκα – και, ναι, λέω χοντρή για λόγους που θα εξηγήσω σύντομα- με έχει προετοιμάσει να περιμένω την απόρριψη από όλα τα μέτωπα. Αν και έχω καλλιεργήσει την στερεοτυπική μάσκα και πανοπλία του «χαρούμενου χοντρού ατόμου», τίποτα δεν μπορούσε να με θωρακίσει πλήρως από την ντροπή, την ταπείνωση, και την οργή που συνήθως ακολουθούν μια πραγματική ή θεωρούμενη σωματική βλάβη. Για όσο μπορώ να θυμηθώ, έχω ζήσει με την βαθιά αίσθηση του ότι «έχω χάσει τον στόχο» κι έχω αποτύχει να αξιοποιήσω το δυναμικό μου- παρά τη βοήθεια από πολλούς ψυχαναλυτές, δύο εγχειρήσεις απώλειας βάρους, και αμέτρητα προγράμματα διατροφής.

Πρόσφατα, αφού κατέληξα στο συμπέρασμα ότι είμαι πέρα από κάθε βοήθεια, αποφάσισα να τα παρατήσω όλα- την ψυχανάλυση, τα προγράμματα απώλειας βάρους, και ό,τι συνεπάγονται αυτά. Αλλά ήξερα πως το χρωστούσα στον εαυτό να διερευνήσω μια πέτρα που δεν είχε σηκωθεί ακόμα: την ΔΕΠ-Υ.

Με την σωστή διάγνωση και θεραπεία, μπόρεσα επιτέλους να καταλάβω τα «τυπικά» προβλήματα της ΔΕΠ-Υ (οργάνωση, διαχείριση χρόνου, κλπ.) που πάντα υπέθετα ότι ήταν προσωπικά ελαττώματα. Αλλά η πιο σημαντική αποκάλυψη ήρθε όταν ο ψυχολόγος μου με εισήγαγε στην έννοια της δυσφορίας λόγω ευαισθησίας στην απόρριψη (Rejection Sensitive Dysphoria/ RSD)- μια ακραία συναισθηματική ευαισθησία σε πραγματική ή θεωρούμενη ντροπή, απόρριψη, ή κριτική που συχνά βιώνουν οι άνθρωποι με ΔΕΠ-Υ.

Η RSD εξήγησε γιατί με αποκαλούσαν παράλογα υπερευαίσθητη και μοναχική από την παιδική μου ηλικία. Εξήγησε γιατί η κριτική με έκανε να νιώθω απόλυτα ντροπιασμένη, λες και ήθελα να πεθάνω. Το ότι ήμουν χοντρή, και ότι βίωνα κριτική λόγω αυτού, αποτέλεσε εύφορο έδαφος ώστε να φουντώσει η RSD μου.
Άλλα η ανακάλυψη της RSD σήμαινε επίσης ότι επιτέλους μπορούσα να μάθω να διαχειρίζομαι αυτά τα έντονα συναισθήματα. Σήμαινε ότι μπορούσα να πάρω την λέξη που μου είχε προκαλέσει τόσο πόνο και με πλήγωνε – χοντρή- και να την αποκαταστήσω, έτσι ώστε να αποκαταστήσω και τη ζωή μου.

Υπόσχεση… και Ταπείνωση

Θυμάμαι την αγωνία που ένιωθα όπως έπεφτα στην αγκαλιά της μητέρας μου, κλαίγοντας απαρηγόρητα γιατί ήμουν σίγουρη ότι δεν άρεσα σε κανένα από τα άλλα παιδιά της πρώτης δημοτικού. Ως χοντρό κορίτσι, ήταν καλή μέρα αν κανένας δεν με φώναζε «χοντρέλω» ή «πατσόκοιλη», η δεν έκανε ήχους γουρουνιού όσο περνούσα. Ήμουν εύκολος στόχος για τους νταήδες, και οι ίδιοι οι ενήλικες που τους είχε ανατεθεί να προστατέυουν τα παιδιά συμμετείχαν στην κοροϊδία. Για να επιβιώσω, ανέπτυξα ενός είδους ραντάρ προγραμματισμένο να ανταποκρίνεται με αντίδραση, φυγή, πάγωμα ή δουλικότητα.

Παρόλα αυτά, ο νεαρός εαυτός μου οδηγείτο από μια ενθουσιώδη χαρά της ανακάλυψης. Από αστρονόμος σε μπαλαρίνα σε αρχαιολόγος, οι φιλοδοξίες μου άλλαζαν σχεδόν καθημερινά. Όπως πολλά παιδιά με αδιάγνωστη ΔΕΠ-Υ, οι δάσκαλοί μου προέβλεπαν λαμπρό μέλλον για μένα. Όσο μεγάλωνα, οι δυσκολίες με την συγκέντρωση και τις εκτελεστικές λειτουργίες άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια, και οι μπερδεμένοι δάσκαλοί ανακάλεσαν την αθετημένη μου υπόσχεση και την έλλειψη αξίας μου σε μένα. Σταδιακά, το λαμπερό μέλλον που είχαν προβλέψει ξεφούσκωσε, το ίδιο και η αυτοεκτίμησή μου.

Ξεκίνησα το κολλέγιο ως φοιτήτρια προετοιμασίας για ιατρική, και ήμουν αποφασισμένη να γυρίσω σελίδα. Αν και λάτρευα το σχολείο, απελπίστηκα όταν κατέληξα να είμαι πιο «τεμπέλα» από ποτέ. Με το ζόρι πέρασα τα μαθήματά μου. Μετά, κατά το δεύτερο έτος μου στο κολλέγιο, η μητέρα μου, η ψυχή της οικογένειας μας, πέθανε. Η ζωή μου κατέρρευσε χωρίς αυτήν- έπεσα και παρασύρθηκα, καταφέρνοντας με το ζόρι να αποφοιτήσω με τρία χρόνια καθυστέρηση.

Τελικά, κατάφερα να μαζέψω τα κομμάτια μου και αποφάσισα να δοκιμάσω την ιατρική σχολή. Έκανα αίτηση σε ένα πρόγραμμα υψηλού κύρους που ειδικευόταν στο να βοηθά σπουδαστές με χαμηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις αλλά υψηλές προοπτικές να μπουν στην ιατρική σχολή, και ήμουν πανευτυχής όταν με κάλεσαν για συνέντευξη. Αλλά μετά από μόλις πέντε λεπτά συζήτησης, η υπεύθυνη των εισαγωγών, νεύοντας με οίκτο και συγκατάβαση, είπε, «Αγαπητή μου, είσαι αυτό που συχνά αναφέρουμε ως «κλασικό άτομο με κακή απόδοση». Ταπεινωμένη ξέφυγα με παραίτηση.

Πολύ αργότερα, η ακαδημαϊκή μου σύμβουλος από το κολλέγιο, που μου είχε δώσει μια ευνοϊκή συστατική επιστολή, αποκάλυψε ότι η υπεύθυνη των εισαγωγών είχε έρθει σε επαφή μαζί της και είχε παραδεχτεί ότι απέρριψε την αίτηση μου επειδή ήμουν χοντρή. Κατά τα φαινόμενα, η σχολή έβρισκε την ακαδημαϊκή μου αποτυχία λιγότερο προβληματική από το ότι ήμουν χοντρή.

H προσωπική μου ζωή ήταν παρόμοια ακυρωμένη. Είχα τόσο απόλυτα εσωτερικεύσει τα μηνύματα σχετικά με το πάχος μου που ένιωθα ακυρωμένη ως γυναίκα. Το σπάνιο κομπλιμέντο που λάμβανα ενέπιπτε σε αυτήν την ειδική κατηγορία που φυλάσσεται για τα χοντρά κορίτσια όπως «Έχεις τόσο όμορφο πρόσωπο- αν μόνο έχανες το βάρος» ή «Δεν είσαι κι άσχημη για χοντρό κορίτσι» (υπονοώντας ότι πιθανόν, με κάποια προσπάθεια, θα μπορούσες να διασωθείς). Έμαθα να ντύνομαι καθαρά πρακτικά, γιατί το να βάφομαι ή να φοράω κοσμήματα και ωραία ρούχα ήταν ισοδύναμα με την πρόκληση της Αρσενικής Ματιάς- απρεπές και εξωφρενικό.

Υπέθετα ότι οι ρομαντικές σχέσεις ήταν πέρα από το βασίλειο της πιθανότητας. Ήμουν πεπεισμένη ότι κανένας άντρας δεν θα μπορούσε ποτέ να με βρει ελκυστική. Ακόμα και όταν, προς έκπληξη μου, μου ζητήθηκε να βγούμε αυτό το σπάνιο ραντεβού, η RSD παραμόνευε σαν αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός έτοιμος να σκάσει σε κάθε λέξη ή χειρονομία που υπονοούσε ακόμα και λίγο ντροπή ή κριτική.
Θυμάμαι, για παράδειγμα, να περνάω ένα όμορφο βράδυ με κάποιον που είχα αφήσει τον εαυτό μου να πιστέψει ότι μπορεί να ενδιαφέρεται σοβαρά για μένα. Όσο βλέπαμε τηλεόραση, είχα συγκινηθεί που χάιδευα το μάγουλό του μέχρι που είπε, με πολλή ευγένεια, «Σε παρακαλώ συγχώρησέ με, αλλά στην οικογένειά μου, δεν ήμασταν ποτέ σωματικά εκδηλωτικοί- θα μου πάρει λίγη ώρα να το συνηθίσω αυτό». Αμέσως μάζεψα το χέρι μου, ορκιζόμενη σιωπηλά στον εαυτό μου, «Δεν θα χρειαστεί να ανησυχείς ΠΟΤΕ ξανά για το ότι σε αγγίζω!» Αλλά, φυσικά, ποτέ δεν είπα λέξη από αυτό σε αυτόν. Η σχέση σύντομα χαλάρωσε.

Παχυφοβία- Η Τελευταία Αποδεκτή Προκατάληψη

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το fat-shaming είναι μια αποδεκτή μορφή προκατάληψης στην κουλτούρα μας. Έχουμε ορίσει το πάχος ως ένα από τα χειρότερα χαρακτηριστικά- σωματικά, ιατρικά, αισθητικά, ηθικά και περεταίρω. Ακόμα και ξένοι νιώθουν ότι έχουν το δικαίωμα να κρίνουν αρνητικά και να δείχνουν εχθρικότητα προς τους χοντρούς ανθρώπους.

Αν είσαι χοντρός με ΔΕΠ-Υ, ο καθρέφτης που σου κρατάει η κοινωνία ενισχύει τις χειρότερες υποψίες για τον εαυτό σου. H αυτοαντίληψη της «τεμπελιάς» ή της «αδιαφορίας» συγκρούονται με την συναισθηματική υπερευαισθησία όταν υπόκεισαι fat-shaming. Μετά, φυσικά, υπάρχει και η δυσφορία λόγω ευαισθησίας στην απόρριψη που επιφέρει διπλή δόση ντροπής και μίσους προς τον εαυτό σου.
Από τότε που έμαθα για την RSD, η φαινομενικά παράλογη συναισθηματική δυσλειτουργία που επικρατούσε στη ζωή μου άρχισε να βγάζει νόημα. Η κατανόηση του ότι η χημεία του εγκεφάλου έπαιζε σημαντικό ρόλο στην αντιδραστικότητά μου βοήθησε στην ελάφρυνση του φορτίου των ενοχών που σήκωνα για το ότι είμαι ελαττωματική και ότι ένιωθα μια αποτυχία. Ανακάλυψα επίσης ότι υπήρχαν εργαλεία που θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω και δεξιότητες που θα μπορούσα να μάθω που θα βοηθούσαν στην διαχείριση των συναισθημάτων μου και της επιρροής τους στη ζωή μου.

Η αντιμετώπιση μόνο της RSD, ωστόσο, ήταν μόνο η μισή εξίσωση. Αν περίμενα να είμαι ικανή να βγω σε αυτή την κοινωνία, έπρεπε να μάθω να αντιμετωπίζω το εξωτερικό όσο και το εσωτερικό μου περιβάλλον- με άλλα λόγια, έπρεπε να αντιμετωπίσω την δική μου εσωτερικευμένη παχυφοβία.

Κατακτώντας το Fat- Shaming και την RSD

Ευτυχώς, η παχυφοβία δοκιμάζεται όλο και περισσότερο. Δημόσια πρόσωπα όπως η Lizzo ανατρέπουν την νόρμα προωθώντας την δύναμη και την ομορφιά των χοντρών ανθρώπων. Η λογοτεχνία που υποστηρίζει την αποδοχή του πάχους αυξάνεται- από σοβαρά έργα κοινωνικής κριτικής έως δημοφιλή ρομάντζα που κανονικοποιούν την ιδέα των χοντρών ανθρώπων να ερωτεύονται και να έχουν ευτυχισμένη σεξουαλική ζωή. Χοντροί ακτιβιστές εργάζονται επίσης για να καταπολεμήσουν τις διακρίσεις και να αποσυναρμολογήσουν τους ανείπωτους τρόπους με τους οποίους η παχυφοβία είναι ενσωματωμένη στους θεσμούς μας. Υπάρχει επίσης μια πλούσια και ζωτικής σημασίας διαδικτυακή κοινότητα ανθρώπων όλων των σχημάτων και μεγεθών που προωθούν ενεργά την αποδοχή του πάχους. Το σλόγκαν τους: «Η χαρά των χοντρών είναι μια πράξη επανάστασης!»

Για αυτό ανέκτησα τη λέξη «χοντρή»- μια λέξη που ήταν τόσο οδυνηρή που μόνο το άκουσμά της με έκανε να μορφάζω.
Αν και ήταν δύσκολο στην αρχή, το ότι έμαθα να επαναλαμβάνω το «χοντρή» χωρίς να μορφάζω έδωσε την αίσθηση ενός πραγματικού θριάμβου ενάντια σε μια λέξη που τόσες πολλές φορές με είχε κάνει να θέλω να πεθάνω. Τώρα, το χοντρή είναι απλά ένα ουδέτερο ουσιαστικό ή επίθετο που δεν έχει δύναμη να με πληγώσει.

Το να ξεπεράσω το fat-shaming, όμως, είναι ένα συνεχιζόμενο ταξίδι. Όπως περπατώ σε αυτό το μονοπάτι, μαθαίνω να αποδέχομαι και να καλλιεργώ αγάπη για το σώμα μου. Όσο περισσότερα καταλαβαίνω για το fat-shaming, τόσο καλύτερα εξοπλισμένη είμαι για να προστατεύσω των εαυτό μου από τα ανθυγιεινά του αποτελέσματα. Κάθε καινούρια γνώση μου παρουσιάζει μια δυνατότητα να αφοπλίσω την υψηλής ευαισθησίας σκανδάλη που πάντα συνέδεε τα αρνητικά μηνύματα της κοινωνίας με την RSD μου. Εργαλεία όπως ο ενσυνείδητος διαλογισμός με έχουν βοηθήσει να μάθω να αναγνωρίζω την RSD σε ζωντανό χρόνο, και να ηρεμώ την άμεση στενοχώρια της ντροπής

Η διάκριση του εαυτού μου από την ιστορία της RSD μου έχει δώσει χώρο ώστε να γίνω αυτό που πραγματικά είμαι. Για πρώτη φορά στη ζωή μου, πραγματικά επιτρέπω στον εαυτό μου να «πιάσει χώρο» και να ζήσει άνετα- ξεκινώντας με αυτό το άρθρο. Δεν θα επιτρέψω ξανά την παχυφοβία, την RSD, ή την ΔΕΠ-Υ να με εμποδίσουν από το να ζήσω την ζωή που θέλω και αξίζω.

Πηγή

Μετάφραση/Απόδοση: Ομάδα Εθελοντών – Φοιτητών ADHD Hellas