Ενήλικες με ΔΕΠΥ: Συμβουλές για ένα Καθαρότερο, Λιγότερο Ακατάστατο Σπίτι
Η ζωή είναι πολύ σύντομη για να αγχώνεται κανείς για μπουγάδες, μπάνια, και κουζίνες. Απελευθερώστε τον εαυτό σας από το βάρος των κουραστικών δουλειών του σπιτιού ακολουθώντας αυτές τις πρακτικές, φιλικές προς τη ΔΕΠΥ συμβουλές για να ζείτε πιο καθαρά και πιο οργανωμένα κάθε μέρα. Της Judith Kolberg
Θα έπρεπε να λέγεται «τακτοποίηση του σπιτιού» ή «κατ’ οίκον περιορισμός»; Δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσεις αυτά τα δύο, ιδιαίτερα για άτομα με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ). Όπως το έθεσε η Erma Bombeck: «Οι δουλειές του σπιτιού είναι ένας κυλιόμενος διάδρομος από την ματαιότητα στην λήθη, με μικρές στάσεις στην ανία και την αντιπαραγωγικότητα.»
Πρέπει να υπάρχει καλύτερος τρόπος- και υπάρχει. Στα 16 χρόνια μου ως επαγγελματίας οργανώτρια, έχω βοηθήσει εκατοντάδες ενήλικες να οργανωθούν με την ΔΕΠΥ και να διατηρήσουν υπό έλεγχο τις δουλειές του σπιτιού τους. Αυτές είναι οι συμβουλές για την διευκόλυνση της τακτοποίησης του σπιτιού, για τις οποίες εγγυώνται απολύτως οι πελάτες μου με ΔΕΠΥ. Είστε ελεύθεροι να τις τροποποιήσετε ώστε να ταιριάζουν στις ανάγκες σας.
Συμμάζεμα
Σε πολλούς ανθρώπους με ΔΕΠΥ αρέσει να έχουν τα πράγματά τους σε κοινή θέα γιατί θεωρούν ότι το να βλέπουν ένα πράγμα τους βοηθάει να θυμηθούν να το επισκευάσουν, επιστρέψουν, απομακρύνουν ή αντικαταστήσουν. Δυστυχώς, η ακαταστασία είναι μη ελκυστική και αποσπά την προσοχή. Μακάρι να υπήρχε κάποιος ανώδυνος τρόπος να ξεφορτωθεί κανείς την ακαταστασία. Αλίμονο, χρειάζεται κάποια δουλειά, αλλά θα φύγει πιο ομαλά αν είστε συστηματικοί.
Για να κρατήσετε πράγματα εκτός οπτικού πεδίου αλλά όχι εκτός της σκέψης σας, χρησιμοποιήστε διαφανή δοχεία, κάδους, και καλάθια με ετικέτες. Μόλις γεμίσετε ένα δοχείο, αυτό είναι το σημάδι σας να το ψάξετε και να πετάξετε ό,τι δεν χρειάζεται.
Ξεκινήστε σε ένα δωμάτιο, και μετά μετακινηθείτε στο δωμάτιο ακριβώς δεξιά σας. Επαναλάβετε, μέχρι να βρεθείτε πάλι εκεί από όπου ξεκινήσατε. Έχετε μαζί σας μια πλαστική σακούλα όσο κινείστε από δωμάτιο σε δωμάτιο. Οτιδήποτε θέλετε να απορρίψετε πηγαίνει στην σακούλα. Πετάξτε παλιά περιοδικά και ανεπιθύμητη αλληλογραφία, αλλά μην ξοδέψετε χρόνο ελέγχοντας σκόρπια χαρτιά. Απλά τοποθετήστε τα σε μια περιποιημένη στοίβα και συνεχίστε. Επιστρέψτε για να τα ελέγξετε όταν έχετε περισσότερο χρόνο.
Όταν έχετε καθαρίσει ένα γραφείο, τραπέζι ή άλλη επιφάνεια αρκετά ώστε να μετακινήσετε τα πράγματα που υπάρχουν πάνω του, μετακινήστε τα πράγματα αριστερά και ξεσκονίστε, μετά δεξιά και ξεσκονίστε.
Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στις καρέκλες και τους καναπέδες. Όπως λέω στους πελάτες μου, «Η καρέκλα είναι για να κάθεστε εσείς κι όχι τα πράγματά σας.»
Αν συναντήσετε κάτι σε ένα δωμάτιο που ανήκει σε άλλο, πετάξτε το προς την πόρτα. Μαζέψτε το όταν βγαίνετε από το δωμάτιο, πηγαίντε το στο κατάλληλο δωμάτιο, και επιστρέψτε στον δεξιόστροφο κύκλο σας.
Πλύσιμο Ρούχων
Πάρτε ένα τεράστιο καλάθι για τα σκούρα, και ένα άλλο για τα λευκά. Ξεφορτωθείτε τα μικρότερα καλάθια για τα άπλυτα, και βάλτε όλα τα μέλη της οικογένειας να τοποθετούν τα λερωμένα ρούχα τους απευθείας σε αυτά τα δύο κοινά καλάθια.
Όταν τα καλάθια γεμίσουν, βάλτε τα ρούχα στο πλυντήριο και- για να σιγουρέψετε ότι θα ολοκληρώσετε- θέστε δύο χρονοδιακόπτες. Αφήστε τον ένα πάνω από το πλυντήριο και πάρτε τον άλλο μαζί σας όσο κινείστε μέσα στο σπίτι κάνοντας πρόσθετες συσχετιζόμενες με το πλύσιμο των ρούχων δουλειές. Αυτές περιλαμβάνουν το στρώσιμο των κρεβατιών (τα παπλώματα κερδίζουν χρόνο γιατί κάνουν και για κουβέρτες και για καλύμματα κρεβατιού), το ταίριασμα καλτσών, το δίπλωμα σεντονιών, το σιδέρωμα, και ούτω καθεξής. Όταν τελειώσει το κάθε γέμισμα, βάλτε το στο στεγνωτήριο, ενεργοποιήστε ξανά τα χρονόμετρά σας, και κάντε περισσότερα πράγματα σχετικά με το πλύσιμο των ρούχων.
Το πλύσιμο των ρούχων θα σας πάρει τουλάχιστον τρία 40λεπτα, ή δύο ώρες, μία φορά την εβδομάδα.
Καθάρισμα της Κουζίνας
Αν ο νεροχύτης είναι γεμάτος από βρώμικα πιάτα και οι επιφάνειες λιγδωμένες, και από χρυσό να είναι φτιαγμένη η κουζίνα σας δε θα φαίνεται ωραία.
Για να μειώσετε τον αριθμό των πιάτων που πλένετε, χρησιμοποιήστε κομποστοποιήσιμα πιάτα και μαχαιροπίρουνα. Αν αυτό φαίνεται σαν κλέψιμο, τουλάχιστον πάρτε κάποια κομποστοποιήσιμα ποτήρια και μπολ δημητριακών για να χρησιμοποιήσουν τα παιδιά σας τα πρωινά- μετά ξεπλύνετε και τοποθετήστε στο δοχείο κομποστοποίησής σας.
Για να παρακολουθείτε πότε να θέτετε σε λειτουργία το πλυντήριο πιάτων, χρησιμοποιήστε ένα σήμα «καθαρό/βρώμικο». Μετά το βραδινό, ξεπλύνετε τα πιάτα του βραδινού, γεμίστε το πλυντήριο πιάτων, και ανάψτε το. Το επόμενο πρωί, αδειάστε το από τα καθαρά πιάτα. Ξεπλύνετε και γεμίστε με τα πιάτα του πρωινού- αλλά μην ενεργοποιήσετε το πλυντήριο ακόμη. Μετά το βραδινό, ξεπλύνετε τα πιάτα του βραδινού, γεμίστε το πλυντήριο πιάτων, και ανάψτε το. Επαναλάβετε αυτήν την διαδικασία κάθε μέρα.
Κάθε φορά που ανοίγετε το ψυγείο, πετάξτε ό,τι μυρίζει ύποπτα. Μια φορά το μήνα, καθαρίστε σχολαστικά το ψυγείο. Τα σφουγγάρια γρήγορα γεμίζουν μικρόβια, οπότε προτείνω χαρτί κουζίνας αντ’ αυτών. Πολύ χαρτί κουζίνας. Για να καθαρίσετε χυμένα υγρά, χρησιμοποιήστε στεγνό χαρτί. Αν κάτι είναι ξηρό (ψίχουλα, για παράδειγμα), χρησιμοποιήστε βρεγμένο χαρτί.
Αν επιμένετε να χρησιμοποιείτε σφουγγάρι, μην το χρησιμοποιείτε πάνω από επτά ημέρες, μετά πλύνετε το στο πλυντήριο πιάτων και χρησιμοποιήστε το για άλλες επτά μέρες. Μετά πετάξτε το.
Μην χρησιμοποιείτε σπρέι επίπλων σε ξύλινες επιφάνειες. Μόνο προσελκύει σκόνη. Σκουπίστε με ένα ελαφρώς υγρό πανί αντί αυτού.
Σφουγγαρίζετε τα πατώματα και καθαρίζετε τους πάγκους τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα (και όποτε δημιουργείτε ακαταστασία). Απλά μετακινήστε τα πάντα στους πάγκους αριστερά και καθαρίστε, μετά μετακινήστε τα πάντα δεξιά και καθαρίστε πάλι. Αν υπάρχουν τόσα πράγματα στους πάγκους που η μετακίνηση είναι αδύνατη, είναι ώρα για ξεκαθάρισμα.
Καθάρισμα Μπάνιων
Μια φορά την εβδομάδα, κλείστε την πόρτα του μπάνιου και αφήστε το ζεστότερο δυνατό νερό να τρέξει στο ντους σας. Ο ατμός θα σας δώσει προβάδισμα στο καθάρισμα.
Ψεκάστε τους καθρέφτες με καθαριστικό τζαμιών και τους πάγκους με το αντίστοιχο καθαριστικό. Σκουπίστε με χαρτί. Σφουγγαρίστε το πάτωμα όσο βγαίνετε.
Δεν έχετε διάθεση να καθαρίστε; Βάλτε το αγαπημένο σας CD, πιείτε έναν καπουτσίνο, τραγουδήστε, οτιδήποτε. (Μην ανοίξετε την τηλεόραση- αποσπά υπερβολικά την προσοχή.) Φορέστε βηματομετρητή, και κάντε το παιχνίδι για να δείτε πόση άσκηση μπορείτε να κάνετε. Πάμε!
Μην ανησυχείτε αν οι δουλειές του σπιτιού δεν γίνονται ακριβώς με τον τρόπο που θέλετε να γίνουν. Αυτό που έχει σημασία είναι οι δουλειές να γίνονται με πρόγραμμα.
Το σπίτι σας θα πρέπει να είναι αρκετά καθαρό για να ικανοποιεί μια υποθετική επίσκεψη από, ας πούμε, ένα εργένη αδερφό. Εκτός και αν η μητέρα σας όντως θα σας επισκεφτεί, δεν είναι αναγκαίο το σπίτι σας να είναι αρκετά καθαρό ώστε να την ικανοποιεί.
Μετάφραση/Απόδοση: Ομάδα Εθελοντών – Φοιτητών ADHD Hellas