Το φετινό θέμα του Μήνα Ευαισθητοποίησης για τη ΔΕΠ-Υ παγκοσμίως είναι “Κοινές ερωτήσεις: Αξιόπιστες απαντήσεις”

Συλλέξαμε τις 50 πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τη ΔΕΠ-Υ & αξιόπιστοι ειδικοί θα δώσουν εύκολες, κατανοητές και γρήγορες απαντήσεις για γονείς, δασκάλους και άτομα με ΔΕΠ-Υ.

Η καθηγήτρια Μοριακής Ψυχιατρικής Barbara Franke απαντά στο ερώτημα Γιατί η ΔΕΠ-Υ τείνει να εμφανίζεται σε οικογένειες;

Ένας λόγος για τον οποίο η ΔΕΠ-Υ εμφανίζεται σε οικογένειες οφείλεται στη γενετική: η ΔΕΠ-Υ έχει υψηλή κληρονομικότητα – περίπου μεταξύ 70-80%. Αυτό σημαίνει ότι σε ένα μέσο άτομο με ΔΕΠ-Υ, το 70-80% της απροσεξίας και / ή υπερκινητικότητας μπορεί να εξηγηθεί από τις συνεισφορές των παραλλαγών στα γονίδια. Αυτές οι παραλλαγές στα γονίδια δεν είναι μόνο παρόντες σε άτομα με ΔΕΠ-Υ – κάθε άτομο έχει μερικά γονίδια, και κάθε μία από αυτές τις παραλλαγές δεν είναι ούτε επαρκής ούτε αναγκαία για να προκαλέσει τη ΔΕΠ-Υ. Ωστόσο, όσο περισσότερες από αυτές τις παραλλαγές εμφανίζει ένα άτομο, τόσο υψηλότερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης της ΔΕΠ-Υ. Ένας μέσος άνθρωπος με ΔΕΠ-Υ έχει πιθανώς δεκάδες με εκατοντάδες από αυτές τις παραλλαγές γονιδίων στη γενετική του σύνθεση.

Η γενετική σύνθεση ενός ατόμου καθορίζεται από το συνδυασμό του γενετικού υλικού (δηλαδή του DNA) του πατέρα και της μητέρας του κατά τη σύλληψη. Όσο περισσότερα γονίδια σχετιζόμενα με τη ΔΕΠ-Υ διαθέτουν οι γονείς, τόσο πιο πιθανό είναι να μεταβιβασθούν μερικά από αυτά στα παιδιά τους. Όπως προαναφέρθηκε, ο αριθμός των εν λόγω παραλλαγών θα είναι ιδιαίτερα υψηλός στους γονείς εκείνους που οι ίδιοι έχουν διαγνωσθεί με ΔΕΠ-Υ. Έτσι, εκείνοι που έχουν ΔΕΠ-Υ είναι πιθανό να έχουν ένα υψηλού κινδύνου γενετικό υλικό και να το μεταβιβάσουν και στα παιδιά τους.

Ενώ η γενετική σύνθεση παρέχει μια καλή εξήγηση για την παρατήρηση της μεταβίβασης της ΔΕΠ-Υ από γενιά σε γενιά, υπάρχουν πιθανώς και άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν, μερικοί από τους οποίους μπορεί ακόμη χαρακτηριστικοί της οικογένειας.

Διαβάστε περισσότερα για μελέτες κληρονομικότητας και ΔΕΠ-Υ

Faraone SV, Larsson H. Genetics of attention deficit hyperactivity disorder. Mol Psychiatry. 2019 Apr;24(4):562-575. doi: 10.1038/s41380-018-0070-0. Epub 2018 Jun 11. PMID: 29892054; PMCID: PMC6477889. https://www.nature.com/articles/s41380-018-0070-0

Διαβάστε περισσότερα για τα αίτια της ΔΕΠ-Υ

Larsson, H. et al. Genetic and environmental influences on adult attention deficit hyperactivity disorder symptoms: a large Swedish population- based study of twins. Psychol. Med. 43, 197–207 (2013) https://www.researchgate.net/publication/230677844_Genetic_and_environmental_influences_on_adult_attention_deficit_hyperactivity_disorder_symptoms_A_large_Swedish_population-based_study_of_twins

Διαβάστε περισσότερα για τη ΔΕΠ-Υ καθ´όλη την πορεία της ζωής ενός ατόμου

Franke B, Michelini G, Asherson P, Banaschewski T, Bilbow A, Buitelaar JK, Cormand B, Faraone SV, Ginsberg Y, Haavik J, Kuntsi J, Larsson H, Lesch KP, Ramos-Quiroga JA, Réthelyi JM, Ribases M, Reif A. Live fast, die young? A review on the developmental trajectories of ADHD across the lifespan. Eur Neuropsychopharmacol. 2018 Oct;28(10):1059-1088. doi: 10.1016/j.euroneuro.2018.08.001. Epub 2018 Sep 6. PMID: 30195575; PMCID: PMC6379245. . https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6379245/

Βιογραφικό: Η Barbara Franke είναι καθηγήτρια Μοριακής Ψυχιατρικής στο Radboud University Medical Center στο Ναϊμέχεν της Ολλανδίας. Μελετάει τους γενετικούς παράγοντες που εμπλέκονται στις ψυχιατρικές διαταραχές, ειδικά στη ΔΕΠ-Υ, και διερευνά τα «βιολογικά μονοπάτια» που οδηγούν από παραλλαγές στα γονίδια σε τροποποιήσεις στον εγκέφαλο και στα συμπτώματα.