Εσύ, Εγώ και … η ΔΕΠ-Υ

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας μπορεί να εκτροχιάσει την πιο σημαντική σχέση σας. Η διάσπαση προσοχής, η αναβλητικότητα και άλλα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ μπορούν να προκαλέσουν θυμό, εκνευρισμό και να πληγώσουν τα συναισθήματα τόσο του ατόμου με ΔΕΠ-Υ όσο και το σύντροφο του. Αλλά ο γάμος σας ή η σχέση σας μπορεί να ευδοκιμήσει με σωστό χειρισμό και τακτικές για να αποφευχθούν οι παρεξηγήσεις.

Διάσπαση Προσοχής
Αυτό είναι το βασικό σύμπτωμα της ΔΕΠ-Υ. Ο σύντροφός σας με ΔΕΠ-Υ δεν φαίνεται να σας ακούει όταν μιλάτε ή δεν κρατάει τις υποσχέσεις του. Νιώθετε ότι δεν ακούγεστε, ότι αγνοείστε, ότι είστε ανεπιθύμητοι. Στην πραγματικότητα, μπορεί να σας αγαπούν πάρα πολύ, αλλά να είναι υπερβολικά διασπασμένοι από την τηλεόραση, το τηλέφωνο ή τις σκέψεις τους για να το δείξουν.

Στρατηγικές για τη Διάσπαση Προσοχής
Αρχικά, πείτε ήρεμα στον σύντροφό σας πώς νιώθετε. Συναισθήματα που καταπνίγονται μπορούν να οδηγήσουν σε μνησικακία και θυμό. Αν οι συζητήσεις είναι μεγάλο πρόβλημα, θέστε κάποια ώρα για να μιλήσετε με τον σύντροφό σας πρόσωπο με πρόσωπο, μακριά από περισπασμούς. Το να αγγίζετε τον σύντροφό σας όταν μιλάτε μπορεί να βοηθήσει. Αν είστε εσείς αυτός που έχει ΔΕΠ-Υ και αρχίζετε να αποσυντονίζεστε ή διασπάστε, ομολογήστε το. Ζητήστε από το σύντροφό σας να επαναλάβει αυτό που είπε. Αν η συζήτηση συνεχίζεται για πολλή ώρα και το μυαλό σας ταξιδεύει, είναι δύσκολο να ξανασυγκεντρωθείτε.

Υπερσυγκέντρωση
Η υπερσυγκέντρωση (hyperfocusing) είναι το αντίστροφο της διάσπασης προσοχής. Μπορεί να είστε τόσο απορροφημένοι σε κάτι που να είναι δύσκολο να μετακινήσετε την προσοχή σας. Δεν μπορείτε να τραβήξετε τον εαυτό σας μακριά από αυτό το καινούριο best seller ή να σηκώσετε το βλέμμα από το κινητό σας. Η υπερσυγκέντρωση μπορεί να είναι δώρο για την παραγωγικότητα. Αλλά αν δεν την ελέγχετε, μπορεί να κάνει τον αγαπημένο σας να νιώθει λιγότερο σημαντικός από οτιδήποτε σας τράβηξε την προσοχή.

Στρατηγικές για την Υπερσυγκέντρωση
Αν είστε επιρρεπής στην υπερσυγκέντρωση σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, όπως τα διαδικτυακά παιχνίδια ή τα σταυρόλεξα, αποφύγετέ τις κοντά στις ώρες των γευμάτων, ή όποτε χρειάζεται να ασχοληθείτε με τον σύντροφό σας. Ενεργοποιήστε ξυπνητήρια και καταγράψτε την ώρα που ξοδεύετε ασχολούμενοι με κάποιο πράγμα. Σηκωθείτε ή κινηθείτε για να σταματήσετε την ενασχόλησή σας όταν αντιλαμβάνεστε ότι υπερσυγκεντρώνεστε. Αν είστε ο σύντροφος ή ο σύζυγος, προσπαθήστε να μην το παίρνετε προσωπικά.

Τάση να Ξεχνάτε
Ξεχάσατε το ραντεβού σας για δείπνο και αφήσατε τον άντρα σας να περιμένει στο εστιατόριο. Μπορεί να σας κόπηκε το ρεύμα επειδή ξεχάσατε να πληρώσετε τους λογαριασμούς σας. Ο σύντροφός σας νιώθει ότι δεν μπορεί να σας εμπιστευτεί ούτε για βασικές δουλειές. Εσείς νιώθετε μια αποτυχία. Θυμός χτίζεται και από τις δυο πλευρές.

Στρατηγικές για την Τάση να Ξεχνάτε
Η τάση κάποιου να ξεχνάει και άλλα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ δεν είναι ελαττώματα του χαρακτήρα. Αποφύγετε τα κηρύγματα και μην χαρακτηρίζετε συμπεριφορές ως αγένεια ή αδιαφορία. Επίσης μην παίρνετε τον έλεγχο του να τα θυμάστε όλα εσείς. Αυτό μπορεί να σας αφήσει και τους δύο πικρόχολους. Αντ’ αυτού, δουλέψτε με τον σύντροφό σας για να τον βοηθήσετε να θυμάται. Χρησιμοποιήστε μια ατζέντα ή ειδοποιήσεις στο κινητό ή τον υπολογιστή.

Αποδιοργάνωση
Ο σύντροφός σας που έχει ΔΕΠ-Υ μπορεί να παραλείπει κάποια θελήματα του σπιτιού ή να αφήνει δουλειές στη μέση. Ή συνεχώς να αφήνει σε λάθος σημείο τα κλειδιά του αυτοκινήτου και να χάνει σημαντικά χαρτιά. Η αποδιοργάνωση μπορεί να προκαλέσει στρες και σπατάλη χρόνου και χρημάτων. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε γκρίνια και να αφήσει το άλλο άτομο να νιώθει ελεγχόμενο.

Στρατηγικές Αποδιοργάνωσης
Ηρεμήστε και συζητήστε τα ζητήματα που προκύπτουν. Στην συνέχεια ψάξτε για λύσεις. Ίσως ο σύντροφος με ΔΕΠ-Υ μπορεί να αναλάβει το μαγείρεμα ή την μπουγάδα, αντί να πληρώνει λογαριασμούς ή να οργανώνει κοινές μετακινήσεις με το αυτοκίνητο. Παίξτε με τις δυνάμεις του καθενός για να αποφύγετε διαμάχες θελημάτων. Σεβαστείτε την ανάγκη του συντρόφου σας με ΔΕΠ-Υ να κρατάει ορισμένα αντικείμενα σε συγκεκριμένα σημεία- ίσως είναι ο τρόπος του να παραμένουν οργανωμένοι.

Παρορμητικότητα
Οι άνθρωποι που έχουν τον υπερκινητικό τύπο της ΔΕΠ-Υ τείνουν επίσης να είναι παρορμητικοί. Συχνά πράττουν προτού σκεφτούν. Ένα κοινό πρόβλημα είναι τα παρορμητικά έξοδα. Μπορεί να ξοδεύετε χρήματα σε πράγματα που δεν χρειάζεστε ή να φτάνετε στα όρια των πιστωτικών σας καρτών. Κάποιοι μπορεί να κάνουν επισφαλές σεξ ή να οδηγούν επικίνδυνα. Ή μπορεί να ξεστομίζουν ακατάλληλα σχόλια σε πάρτι.

Στρατηγικές Παρορμητικότητας
Ο αυτοέλεγχος μαθαίνεται. Μπορείτε να βοηθήσετε τον σύντροφό σας να προβάρει τον ρόλο του ώστε να μπορεί να δράσει σε κοινωνικές περιστάσεις. Ή να περιμένει την σειρά του. Αν είστε επιρρεπής στις σπατάλες, χρησιμοποιήστε μετρητά και μείνετε πιστοί στην λίστα με τα ψώνια. Περιορίστε τους πειρασμούς. Αν οι παρορμητικές συμπεριφορές είναι εκτός ελέγχου, μπορεί να χρειαστείτε βοήθεια από κάποιο ψυχολόγο με ειδίκευση στη ΔΕΠ-Υ.

Αναβλητικότητα
Όλοι αναβάλουμε βαρετές ή δύσκολες εργασίες πού και πού. Αλλά για μερικούς ανθρώπους με ΔΕΠ-Υ η αναβλητικότητα είναι ένα τεράστιο εμπόδιο. Μπορεί να μην ξέρετε πώς να ξεκινήσετε, ή να νιώθετε πνιγμένοι από κάποια εργασία. Μπορεί να χρειάζεστε διορίες της τελευταίες στιγμής ως κίνητρο. Αυτή είναι μια συνταγή για ένα χαοτικό τρόπο ζωής που είναι δύσκολος για εσάς και τον σύντροφό σας.

Στρατηγικές Αναβλητικότητας
Είναι ευκολότερο να αντιμετωπίσετε μια εργασία όταν την σπάσετε σε μικρά κομμάτια. Συγκεντρωθείτε μόνο στο πρώτο μέρος – μην σκέφτεστε το υπόλοιπο μέχρι να τελειώσετε το πρώτο βήμα. Αν είστε ο σύντροφος, δείτε αν μπορείτε να μοιραστείτε ένα μέρος της εργασίας για να προσφέρετε συντροφιά. Αλλά φροντίστε να μην αναλάβετε την υποχρέωσή τους. Κυρίως, μην σκέφτεστε την αναβλητικότητα ως προσωπικό ελάττωμα, αλλά σαν χαρακτηριστικό που μπορεί να ελεγχθεί.

Εναλλαγές Διάθεσης
Οι άνθρωποι με ΔΕΠ-Υ συχνά δυσκολεύονται να διαχειριστούν συναισθήματα. Μπορεί να ξεσπάτε με θυμό ή να έχετε ξαφνικές και ευρείες εναλλαγές διάθεσης. Αυτό συμβαίνει επειδή νιώθετε άγχος και εκνευρισμό – όπως και χαρά και ευτυχία- πιο έντονα από άλλους. Αυτό μπορεί να τσιτώσει τον σύντροφό σας.

Στρατηγικές Εναλλαγών Διάθεσης
Μια υγιεινή διατροφή, καλός ύπνος, και τακτική άσκηση μπορούν να απομακρύνουν από εναλλαγές διάθεσης. Η γιόγκα ή το tai chi μπορούν να μετριάσουν το στρες και να σας βοηθήσουν να ελέγξετε τις παρορμήσεις. Αν είστε η σύντροφος, μην αντιδράτε υπερβολικά σε εκρήξεις. Αντ’ αυτού, δείξτε κατανόηση αλλά επίσης εξηγήστε και πώς σας επηρεάζουν. Πηγαίντε για πεζοπορία ή κάντε κάτι μαζί.

Πηγή
Μετάφραση/Απόδοση: Ομάδα Εθελοντών – Φοιτητών ADHD Hellas