Ένας εκπαιδευτικός, που θέλει να διαχειριστεί σωστά και αποτελεσματικά την τάξη, στην οποία διδάσκει, πρέπει πρώτα απ’ όλα να λάβει υπόψη τις εκπαιδευτικές αλλά και τις ψυχολογικές ανάγκες των μαθητών. Οι κανόνες της τάξης, αλλά και το πρόγραμμα των μαθημάτων πρέπει να είναι γνωστά σε όλους και να ακολουθούνται όσο πιο πιστά γίνεται. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι ενήμεροι για ό, τι συμβαίνει στην τάξη τους, καθώς και για τις ανάγκες των μαθητών τους. Οι παρακάτω πρακτικές μπορούν να αποτρέψουν ανάρμοστες συμπεριφορές και ειδικά συμπεριφορές που έχουν να κάνουν με συμπτώματα ΔΕΠΥ:

• προσοχή στο φυσικό περιβάλλον της αίθουσας (π.χ. μείωση έντονηςδιακόσμησης, που μπορεί να αποσπάσει την προσοχή
• δημιουργία ενός προγράμματος, που θα ωφελεί τόσο την ίδια τη τάξη, αλλά και τους κανόνες σε συνεργασία με τους μαθητές
• οργάνωση του μαθήματος έτσι ώστε να υπάρχει συνοχή
• να γίνεται συνεχώς αισθητή η παρουσία του εκπαιδευτικού και ναγνωρίζει το τι κάνει ο κάθε μαθητής ανά πάσα στιγμή

Οι διευκολύνσεις, που γίνονται σε μαθητές με ΔΕΠΥ, έχουν σκοπό να τους βοηθήσουν να μάθουν ότι και οι υπόλοιποι μαθητές. Πρόκειται για προσαρμογές, που γίνονται στο μάθημα αλλά και την αίθουσα διδασκαλίες. Για να είναι αποτελεσματικές αυτές οι διευκολύνσεις όμως, είναι σημαντικό να είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες των ατόμων με ΔΕΠΥ ή άλλες διαταραχές. Οι ανάγκες αυτές μπορούν να αλλάξουν με το πέρασμα του χρόνου επομένως, είναι σημαντικό να παρακολουθείται η πρόοδος των μαθητών. Έτσι, τόσο οι εκπαιδευτικοί, όσο και οι μαθητές μπορούν να κατανοήσουν ποιοι τύποι διευκολύνσεων ταιριάζουν στον καθένα. Όλα αυτά όμως δεν είναι εφικτά χωρίς τη συνεργασία γονέων, εκπαιδευτικών αλλά και μαθητών.

Η πέμπτη έκδοση του “Diagnostic and Statistical Manual” επισημαίνει δύο κατηγορίες συμπτωμάτων ΔΕΠΥ. Επομένως, οι διευκολύνσεις, που γίνονται στον κάθε μαθητή πρέπει να είναι ανάλογες με τα συμπτώματα, που παρουσιάζουν και πως αυτά τους επηρεάζουν.

Κοινωνικές Δεξιότητες

Η ΔΕΠΥ δεν παρουσιάζει μόνο μαθησιακές δυσκολίες, αλλά και προβλήματα με τις κοινωνικές δεξιότητες των ατόμων. Για παράδειγμα, οι μαθητές συχνά δεν μπορούν να ελέγξουν τα συναισθήματά τους και ειδικά οι μικρότερες ηλικίες δεν μπορούν να συγκρατηθούν και δεν αντιλαμβάνονται τον προσωπικό χώρο των ανθρώπων γύρω τους. Ίσως, δεν μεταφράζουν σωστά τις συμπεριφορές των γύρω τους, κάτι που τους οδηγεί στο να μην μπορούν να διατηρήσουν φίλους και παρέες.

Οι παρακάτω πρακτικές θα βοηθήσουν να δημιουργηθεί ένα ασφαλές και θετικό περιβάλλον διδασκαλίας.

• Επιβραβεύστε τους μαθητές για τη σωστή τους συμπεριφορά πιο συχνά απ’ ότι θα τους τιμωρήσουν για τη λάθος.
• Συμφωνήστε με τους μαθητές σας σε ένα συνθηματικό για όταν κάποιοςξεφεύγει και δεν ακολουθεί τους κανόνες συμπεριφοράς της τάξης. Είναιπροτιμότερο να υπενθυμίζετε τη σωστή συμπεριφορά, παρά να επιλέγετε την επίπληξη.
• Προωθήστε την αυτογνωσία. Οι μαθητές σας πρέπει να γνωρίζουν τιςδυσκολίες τους, αλλά και τι τις προκαλεί, ώστε να μπορέσουν να τιςαντιμετωπίσουν.
• Προωθήστε την ομαδική εργασία, ώστε να υπάρχει αλληλεπίδραση καισυνεργασία μεταξύ των μαθητών.
• Δώστε ευκαιρίες στους μαθητές σας, να γίνουν αυτόνομοι και ναεμπιστευτούν τον εαυτό τους, δίνοντάς τους ρόλους όπως αρχηγός ομάδας ήυπεύθυνος τάξης ημέρας.
• Κάντε ατομικές συναντήσεις, για να συζητήσετε με τους μαθητές σας,κάτι που θα βοηθήσει τόσο στις μεταξύ σας σχέσεις και τη συμπεριφορά τους στην τάξη, αλλά θα ωφελήσει και στη βελτίωση των κοινωνικών τους δεξιοτήτων.

Συμπεριλαμβάνοντας τη ΔΕΠΥ στην τάξη

ΔΕΠΥ: Διάσπαση προσοχής

Οι μαθητές με συμπτώματα ΔΕΠΥ, συνήθως αντιμετωπίζουν προβλήματα διάσπασης προσοχής. Τα πάντα γύρω τους μπορούν να τους αποσπάσουν την προσοχή και δυσκολεύονται να ακολουθήσουν ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα και να μείνουν οργανωμένοι.

Ακολουθώντας τις παρακάτω πρακτικές, μπορείτε να βοηθήσετε τους μαθητές σας με τα συμπτώματα αυτά.

• Βρείτε μία θέση μακριά από παράγοντες, που μπορούν να αποσπάσουν εύκολα την προσοχή του μαθητή. Για παράδειγμα, δίπλα στην έδρα και μακριά από τα παράθυρα ή την πόρτα της αίθουσας.

• Φτιάξτε το πλάνο θέσεων της αίθουσας, έτσι ώστε ο μαθητής να κάθεται κοντά σε παιδιά, που θεωρείτε θετικές επιρροές για εκείνον και θα τον βοηθήσουν να μείνει συγκεντρωμένος στην τάξη.
• Χωρίστε τις μεγάλες εργασίες σε μικρότερα μέρη, ώστε να γίνει κατανοητή ολόκληρη η διαδικασία.
• Βεβαιωθείτε πως οι οδηγίες, που δίνονται είναι σαφείς και κατανοητές από όλους.
• Βεβαιωθείτε πως όλοι οι μαθητές έχουν κατανοήσει πλήρως το μάθημα και τις οδηγίες σας, κάνοντάς τους σχετικές ερωτήσεις.
• Δώστε τους χώρο και ιδιωτικότητα, αφήνοντάς τους να γράψουν κάποιο τεστ σε μία διαφορετική αίθουσα από τους υπόλοιπους ή παρέχοντάς τους ακουστικά, που θα βοηθήσουν στην καλύτερη συγκέντρωσή τους.
• Δώστε τους περισσότερο χρόνο να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους.
• Βοηθήστε τους να διαχειριστούν τον χρόνο τους, χρησιμοποιώντας ξυπνητήρι ή κάποιο χρονόμετρο.
• Κάντε μικρά διαλείμματα. Αναλόγως με το τι χρειάζεται ο κάθε μαθητής, το διάλειμμα μπορεί να είναι να σηκωθεί στον πίνακα για μια άσκηση, ή ακόμα και να μοιράσει φωτοτυπίες στην τάξη
• Αποφύγετε την επανάληψη ασκήσεων, που έχουν λυθεί ξανά στην τάξη και είναι πιο δύσκολες από το επίπεδο των μαθητών. Ναι μεν στους μαθητές αρέσει μία καλή πρόκληση, αλλά να είναι και στο επίπεδό τους.
• Βεβαιωθείτε πως υπάρχει πάντα χρόνος για διάλειμμα και κάποια φυσική δραστηριότητα, καθώς βοηθούν στην καλύτερη συγκέντρωση των μαθητών.
• Χρησιμοποιήστε εργαλεία, όπως χρωματιστούς φακέλους, τετράδια με σελιδοδείχτες ή τετράδια εργασιών, τα οποία θα βοηθήσουν στην καλύτερη οργάνωση.
• Χρησιμοποιήστε την τεχνολογία προς όφελός σας, όπως υπολογιστές και τάμπλετ, τα οποία τραβάνε περισσότερο στην προσοχή των μαθητών και μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη οργάνωσή τους.

ΔΕΠΥ: Συμπτώματα υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας

Οι μαθητές με συμπτώματα όπως, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα, δυσκολεύονται να μείνουν ακίνητοι σε ένα μέρος για πολύ. Μάλιστα, συνήθως μιλάνε πολύ, χωρίς να παίρνουν τον λόγο και πετάγονται, για να δώσουν μια απάντηση στην τάξη.

Οι παρακάτω πρακτικές θα βοηθήσουν να χαλιναγωγήσετε αυτά τα συμπτώματα:

• Βάλτε το μαθητή να καθίσει σε ένα σημείο της τάξης μακριά από αντιπερισπασμούς.
• Επιτρέψτε του να κινηθεί μέσα στην αίθουσα, να αλλάξει θέση, να κάνει τις εργασίες του όρθιος ή ακόμα και καθισμένος στο πάτωμα.
• Βάλτε τους μαθητές να δουλέψουν σε ζευγάρια, όπου οι παρτενέρ τους αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση για την τάξη.
• Κάντε μικρά διαλείμματα. Αναλόγως με το τι χρειάζεται ο κάθε μαθητής, το διάλειμμα μπορεί να είναι να σηκωθεί στον πίνακα για μια άσκηση, ή ακόμα και να μοιράσει φωτοτυπίες στην τάξη.
• Αγνοήστε μικρά παραπτώματα.
• Επιτρέψτε του να κινείται μέσα μέσα στην τάξη, χωρίς όμως να αποσπά την προσοχή.
• Επιτρέψτε του να γράφει τα διαγωνίσματά του σε διαφορετική αίθουσα, όπου θα μπορεί να κινείται και να αλλάζει θέσεις χωρίς να ενοχλεί τους υπόλοιπους μαθητές.
• Επιβραβεύστε τον όταν ακολουθεί τους κανόνες καλής συμπεριφοράς της τάξης.
• Αποφύγετε την επανάληψη ασκήσεων που έχουν λυθεί ξανά στην τάξη και είναι πιο δύσκολες από το επίπεδο των μαθητών. Η υπερκινητικότητα συχνά οφείλεται στο ότι ο μαθητής βαριέται, ή στην υπερδιέγερση.
• Βεβαιωθείτε πως υπάρχει πάντα χρόνος για διάλειμμα και κάποια φυσική δραστηριότητα, καθώς βοηθούν στην καλύτερη συγκέντρωση των μαθητών.
• Χρησιμοποιήστε κάποιο αντικείμενο, το οποίο θα περνάει από μαθητή σε μαθητή στην τάξη και θα δείχνει ποιανού σειρά είναι να μιλήσει.

ΔΕΠΥ: Συνδυασμός συμπτωμάτων

Πολλοί μαθητές παρουσιάζουν ένα συνδυασμό των παραπάνω συμπτωμάτων, επομένως μπορείτε να χρησιμοποιήσετε πρακτικές και από τις δύο λίστες. Για να καταλάβετε πως θα διαχειριστείτε κάθε περίσταση, παρατηρήστε τη συμπεριφορά των μαθητών σας.

Για παράδειγμα:

Πηγή

Απόδοση/Μετάφραση: Ομάδα Εθελοντών – Φοιτητών ADHD Hellas

Επιμέλεια: Σκαναβή Εύα, M.A, M.Sc | Φιλόλογος Ειδικής Αγωγής